یکی از قطعاتی که در مدارهای الکتریکی، کاربرد زیادی دارد، تایمر صنعتی است. از این قطعه برای زمانسنجی جریان برق و کنترل آن استفاده می‌شود. این وسیله در مدار فرمان و اتوماسیون برای راه‌اندازی خودکار دستگاه‌ها و تجهیزات، شروع و راه‌اندازی یک فرآیند صنعتی کاربرد دارند. در این مقاله، با کاربرد این قطعه‌ی صنعتی بیشتر آشنا می‌شویم، انواع آن را خواهیم شناخت و حالت‌های کاری (Mode) تایمر صنعتی را بررسی می‌کنیم.
انواع تایمرهای صنعتی
از لحاظ شکل ظاهری و نحوه‌ی کارکرد، تایمر، به دو دسته تقسیم می‌شود. این دو گروه عبارتند از تایمر صنعتی آنالوگ و تایمر صنعتی دیجیتال. در ادامه، هر یک را بررسی می‌کنیم.
تایمر صنعتی آنالوگ: طرز کار تایمر آنالوگ به اینگونه است که معمولا زمان سپری شده را نمایش نمی‌دهد. ولی از طریق نمایشگری که دارند، وضعیت تایمر را (در حال زمانسنجی یا اتمام آن) نشان می‌دهند.
تایمر صنعتی دیجیتال: طرز کار تایمر دیجیتال ساده ، بر خلاف نوع آنالوگ آن اینگونه است که امکان مشاهده‌ی زمان سپری‌شده هم وجود دارد. البته این زمان قابل تنظیم هم می‌باشد. تایمر دیجیتال ساده ، از تایمر الکتریکی دقیق‌تر است.
همچنین تایمر صنعتی، بر اساس مکانیزمی که برای اندازه‌گیری زمان استفاده می‌کند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. در ادامه، برخی از مهمترین این انواع را مشاهده می‌کنید.
تایمر الکترومکانیکی
این نوع تایمر که به تایمر موتوری هم معروف است، برای اندازه‌گیری زمان سپری‌شده از موتور و یک چرخ دیسک زائده‌دار استفاده می‌کند.
تایمر حرارتی
این دسته از تایمر صنعتی که به تایمر بیمتال هم معروف است، با عبور جریان از فلز بیمتال استفاده‌شده در تایمر و گرم شدن و تغییر شکل آن، زمان را اندازه‌گیری می‌کند.
تایمر هیدرولیکی
همانگونه که از نامش هم پیداست، این دسته از تایمر برای مشخص کردن زمان سپری‌شده، از فرآیند هیدرولیکی و جریان روغن داخل تایمر استفاده می‌کند.
تایمر پنوماتیکی
در این دسته از تایمر برق صنعتی هم از فشار هوا برای اندازه‌گیری زمان استفاده می‌شود. نحوه‌ی کار این تایمر شبیه تایمر صنعتی موتوری است، با این تفاوت که اندازه‌گیری زمان در تایمر پنوماتیکی، پس از قطع برق تایمر آغاز می‌شود.
تایمر الکترونیکی
بالاترین دقت در اندازه‌گیری زمان در بین انواع تایمر صنعتی، برای تایمرهای الکترونیکی است. دقت این دسته از تایمرها بسیار بالا است و توان اندازه‌گیری زمان‌های کمتر از ثانیه را هم دارند. در ساخت این نوع از تایمرها، از مدارهای الکتریکی استفاده می‌شود. برای همین بسته به نوع مداری که در ساخت آن استفاده شده است، خود تایمرهای الکترونیکی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
تایمر برق صنعتی
به طور کلی، در یک سیستم الکتریکی، هر جا که بخواهیم زمان شروع، پایان یا مدت زمان کلی یک عملکرد را تعیین و آن را کنترل کنیم از تایمر صنعتی استفاده می‌کنیم. خوب است در کنار استفاده از تایمر صنعتی از دیگر تجهیزات برقی مانند لوله فلکسیبل ، ریل بست چنگالی ، تابلو پلی کربنات و … استفاده نمایید تا تجهیزات برق صنعتی مورد استفادتان دچار مشکل نشوند.
مدهای کاری تایمر صنعتی
تایمرهای صنعتی، با توجه به انعطافی که دارند، می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. به طور کلی، تایمر با توجه به عملکرد خاصی که دارد، به چهار مد کاری تقسیم می‌شود. این چهار مد را در ادامه بررسی می‌کنیم.
مد تاخیر در وصل (On Delay Timer)
در این مدل کاری، با وصل فرمان ورودی، فرمان خروجی پس از مدت زمانی که به تایمر داده‌ایم، فعال می‌شود. فعالیت فرمان تا زمان قطع شدن سیگنال فرمان ادامه دارد. استفاده از این مد کاری، در سیستم‌های بسته‌بندی رواج دارد. برای مثال، هنگامی که باید روی بسته‌بندی بارکدی حک شود، وقتی محصول به سنسور رسید، حرکت ریل متوقف می‌شود. پس از حک شدن بارکد روی محصول، ریل دوباره به جریان می‌افتد.
مد تاخیر در قطع (Off Delay Timer)
در این مد کاری تایمر صنعتی، با وصل فرمان ورودی، خروجی هم وصل می‌شود. پس از این که فرمان ورودی قطع شد، خروجی پس از اتمام زمانی که وارد تایمر کرده‌ایم، به صورت خودکار قطع می‌شود. استفاده از این مد کاری در فن‌های تهویه رایج است. پس از این که دکمه‌ی شروع به کار فن فشرده می‌شود، فن روشن می‌شود و پس از فشردن دکمه‌ی توقف، پس از اتمام زمان تایمر، فن خاموش خواهد شد
مد وقفه (Interval Timer)
در این مد کاری تایمر صنعتی ، با وصل فرمان ورودی، خروجی تایمر پس از سپری شدن مدت زمان مشخصی قطع می‌شود. یکی از کاربردهای این مد کاری، تمیز کردن بسته‌بندی محصولات به صورت اتوماتیک است. وقتی محصول روی نوار نقاله از جلوی سنسور عبور کرد، دمنده فعال می‌شود و گرد و خاک روی بسته‌بندی را می‌زداید. پیش از رسیدن محصول بعدی، دمنده قطع خواهد شد.
مد چشمک‌زن (Flicker Timer)
در مد کاری چشمک‌زن، بعد از این که فرمان ورودی تایمر وصل شد، بعد از مدت زمان مشخصی، قطع می‌شود. سپس این فرآیند از ابتدا تکرار می‌شود. استفاده از این مد کاری، در شناسایی قطعات معیوب در خط تولید کاربرد زیادی دارد. هنگامی که سنسور در خط تولید یک محصول معیوب را شناسایی کرد، سیگنالی به تایمر ارسال می‌کند. این تایمر به یک نشانگر وصل است که با خاموش و روشن کردن آن، اپراتور را از وجود قطعه‌ی معیوب در خط تولید آگاه می‌کند.
تایمرهای صنعتی علاوه بر مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، در ولتاژ تغذیه‌ای هم با یکدیگر تفاوت دارند. برای همین در انتخاب باید دقت کنید نوع ولتاژ آن‌ها با تابلو برق پلاستیکی و جعبه تقسیم که روی آن نصب می‌شوند، سازگاری داشته باشد
عالی بود